(علم رجال ضرورتی برای مراجعه به تراث روایی یا تهدیدی ویران‌گر؟!) (دستاورد‌های علم رجال و علم اصول) سؤال برخی معتقد‌ند علم رجال برای ثراث روایی تهدیدی ویران‌گر و فاجعه‌ای مرگ‌بار است، چرا‌که بر‌اساس داده‌های علم رجال جز تعداد کمی از روایات، روایاتی صحیح نخواهند بود. آیا چنین اعتقاد و نگرشی صحیح است؟
عرض الاستفتاءسوالی از جوانی مؤمن از کانادا که در حوزۀ سلامت فعالیت می‌کند دریافت شد. وظیفۀ نام‌برده زیر‌نظر داشتن و پرستاری از بیماران قلبی کهنسال است. معمولاً این بیماران در وضعیت سخت و اسفناکی هستند و به همین دلیل، در زمان بستری بودن، وصیت‌نامه‌ای می‌نویسند که در صورت ایست قلبی بیمار، نه پزشک و نه پرستار و نه هیچ‌کس دیگر حق احیای قلب او را با شوک الکتریکی یا با سی‌پی‌آر (شوک غیر‌الکتریکی) ندارد تا بیمار از این بیماری و سختی‌ها و درد و رنج‌های آن راحت شود. از سوی دیگر، قانون نیز چنین وصیتی را نافذ و محترم می‌شمارد و اگر کسی، مثلاً پرستار، مطابق این وصیت عمل نکند و بیمار را احیا کند، از طرف بیمارستان، مورد‌مؤاخذه و باز‌خواست قرار می‌گیرد. از سوی دیگر، روشن است که بر‌اساس تعالیم دین اسلام، نجات انسان از مرگ، در صورت توان، واجب است. اینک با توجه به آن‌چه گذشت، أ. پرستار شرعاً در صور زیر چه تکلیفی دارد؟: 1. اگر مریض کافر باشد؛ 2. اگر مریض مسلمان، ولی غیر‌شیعه باشد؛ 3. اگر مریض مؤمن و شیعه باشد. ب. اگر پرستار با وصیت بیمار مخالفت کند و او را سی‌پی‌آر (احیای بیمار با ضربۀ دست) کند، در بیشتر موارد، به علت کهولت سن و پوکی استخوان‌ها، دنده‌های بیمار آسیب می‌بیند و در برخی موارد، دنده‌های بیمار می‌شکند. در این موارد، آیا پرستاری که اقدام به احیا کرده‌است، باید دیه پرداخت کند؟
عرض الاستفتاءدر کتابِ فقه‌الطبِ حضرت آیت‌الله سند (دام‌ظله) تحدید نسل و راه‌ها و ابزار‌های تحدید نسل مورد‌مناقشه قرار گرفته‌است. در این کتاب آمده‌است: «و لا بد أولا من الالتفات إلى ما ورد في معارف الشريعة في القرآن و السنة و العقل من أن كل نسمة يبرئها الله عز وجل فرزقها مقدر مكتوب لها في علمه تعالى من دون أن ينافي ذلك لزوم السعي و العمل و الجد؛ ترجمه: ما حتما باید معارفی را که از راه دین به‌دست مارسیده‌است توجه کنیم، معارفی که در کتاب و سنت آمده‌است یا عقل انسان به آن‌ها رسیده‌است. بر‌اساس داده‌های کتاب و سنت و یافته‌های عقلی، رزق و روزی هر آفریده‌ای در علم الهی مقدر و نوشته‌شده است، ولی این سخن منافیِ تلاش و کوشش و جدیت در عمل نیست.» بر‌اساس متن یاد‌شده، با توجه به این‌که رزق و روزی هر شخصی در علم الهی مقدر است، آیا می‌توان فقر و تنگدستیِ فرا‌گیرِ برخی دولِ عربی، مثل عراق، را به خداوند نسبت داد؟ ممکن است گفته شود فقر و تنگدستیِ دولتِ عراق یا برخی دول عربی زاییدۀ مجموعه‌ای از عوامل طبیعی و انسانی است. برای مثال، ظلم و ستم حکومت‌ها و دزدی و اختلاس مسئولین و گرفتار شدن به جنگ‌های مختلف و متعدد منشأ فقر این دولت‌ها و ملت‌ها است. در پاسخ به این سخن باید گفت آیا علل و عوامل یاد‌شده ــ نعوذ‌بالله ــ مقابل خواست و اراده و تقدیر الهی هستند و جلو جریان یافتن مقدرات الهی را می‌گیرند یا همۀ این علل و عوامل جزو مقدرات الهی‌اند و خداوند آن‌ها را مقدر کرده‌است؟ که در این صورت اشکال اول (منتسب بودن فقر برخی دولت‌ها و ملت‌ها به خداوند سبحان) بر‌می‌گردد. پرسش دومی که در رابطه با متنِ یاد‌شده از کتاب فقه‌الطب مطرح می‌شود این است که اگر رزق و روزی هر شخصی در علم الهی نوشته شده و معلوم است، چرا برخی از افراد، خصوصاً کودکان، در آفریقا، در اثر فقر و نداری و از فرط گرسنگی می‌میرند؟ آیا رزق و روزی این افراد در تقذیر الهی بسیار محدود بوده‌است و در‌نتیجه این‌ها پس از تمام شدن روزی خود مُرده‌اند؟
عرض الاستفتاءآیا زنی که به صیغه‌ای بودن مشهور است، عده دارد یا نه؟ حکم عقد با آن زن و درخول به او چیست؟
عرض الاستفتاءآیا در نماز‌های نافله و مستحبی و دیگر اذکار، وجود موالات، هر‌چند موالاتی عرفی، متصور است و باید موالات را رعایت کنیم یا نه، موالاتی برای نماز‌های نافله و مستحبی و دیگر اذکار متصور نیست و آن‌ها را هر طوری که انجام دهیم کافی است؟ به سخن دیگر، اگر شخص نماز یا دعا یا ذکری را که معمولاً پنج دقیقه طول می‌کشد، در پنج ساعت انجام دهد، آیا صحیح و قبول است یا نه؟
عرض الاستفتاءآیا زنی که به صیغه‌ای بودن مشهور است، عده دارد یا نه؟ حکم عقد با آن زن و درخول به او چیست؟
عرض الاستفتاءماحكم إسقاط حمل له ٢٠ يوما إذا حدث شجار بين أبويه وكانت حياتهما الزوجية متزلزلة ؟ .
عرض الاستفتاءهل المشهورة بعقد المتعة عليها عدة أم لا ، و ما حكم العقد و الدخول بها ؟ .
عرض الاستفتاءمن عمل سلفة بينه وبين أصحابه وقبضها قبل مجيء رأس السنة بحيث حال عليه الحول والمبلغ كله تحت يديه وقد دفع نصف أقساطها فهل عليه خمس المبلغ كله أم فقط يخمس منها بقدر مادفعه من الأقساط ، ثم الأقساط التي بقيت عليه ديونا هل تعتبر من ديون المؤنة ؟ .
عرض الاستفتاء١- هل ترث الأم من الأرض الزراعية التي هي ملك للولد بعد موته ؟ . ٢- توجد أرض زراعية مثبت في سندها تمام الأرض لوزارة المالية وحق التصرف بالمغروسات (النخيل) للعراقي فلان بن فلان ، توفي هذا الشخص ، كيف تقسم هذه الأرض للورثة هل باعتبار المغروسات فقط أم الأرض والمغروسات والأرض تابعة للدولة ؟ .
عرض الاستفتاء
